top of page

Periyodik kontroller



İş güvenliği alanında periyodik kontroller, kişiye yönelik, ortama yönelik ve teçhizata yönelik olmak üzere 3 grupta irdelenebilir. Kişiye yönelik kontroller, iş yeri hekimliğinin çalışma alanına girmekte olup, çalışanların sağlık durumlarını izleme amacıyla yapılmaktadır.

Ortama yönelik kontroller, çalışanların bulundukları ortamın, insan sağlığı için risk oluşturup oluşturmadığını anlamak için yapılan ölçüm, test çalışmalarıdır. Çalışanları tehdit eden riskler, fiziksel, kimyasal, biyolojik ve psikososyal etmenlerden kaynaklananlar olarak sınıflandırılabilir.

Çalışanları tehdit eden risk etmenleri

Fiziksel Etmenler

İşyerlerinde çalışanların en sık maruz kaldıkları fiziksel risk etmenleri sıklıktan azlığa doğru aşağıda sıralanmıştır. İşyerinde var olan bu etmenlerin düzenli olarak ölçülerek kayır altına alınması, standard dışı değerlerin ivedilikle limit değerlerin altına çekilmesi gerekmektedir.



  • Gürültü
  • Ağır yük
  • Toz
  • Sıcaklık
  • Nem
  • Titreşim

Kimyasal Etmenler

​Günümüzde bir çok endüstri yoğun olarak, hammadde ya da ara ürün olarak kimyasalları kullanmaktadır. Kullanılan kimyasalların insan sağlığı üzerindeki etkileri sürekli olarak yeni testlerle doğrulanmakta, ve hatta malesef birçok kimyasalın sağlık üzerindeki etkileri henüz tam olarak bilenememektedir. Tüm bu sebeplerden dolayı, çalışanların maruz kaldıkları kimyasalların en az zararlısının, en az sürelerde kullanılması esastır.

İnsan sağlığı üzerinde tehdit oluşturan başlıca kimyasal risk etmenleri aşağıda sıralanmıştır.

  • Zararlı maddeler
  • Aşındırıcı maddeler
  • Tahriş edici maddeler
  • Alerjik maddeler
  • Toksik maddeler
  • Kanserojen maddeler
  • Mutajenik maddeler
  • Teratojenik maddeler
  • Alevlenebilir maddeler
  • Patlayıcı maddeler

Biyolojik Etmenler

Biyolojik etmenler, herhangi bir enfeksiyona, alerjiye veya zehirlenmeye neden olabilen, genetik olarak değiştirilmiş olanlar da dahil mikroorganizmalar, hücre kültürleri ve insan parazitlerinden oluşur. Biyolojik etkenlere maruziyetin olabileceği başlıca işler aşağıda listelenmiştir.



  • Gıda üretilen fabrikalarda çalışma.
  • Tarımda çalışma.
  • Hayvanlarla ve/veya hayvan kaynaklı ürünlerle çalışma.
  • Sağlık hizmetlerinin verildiği yerlerde, karantina dahil morglarda çalışma.
  • Mikrobiyolojik teşhis laboratuvarları dışındaki kliniklerde, veterinerlik ve teşhis laboratuvarlarındaki çalışma.
  • Atıkları yok eden fabrikalarda çalışma.
  • Kanalizasyon, arıtma tesislerindeki çalışma.

Psikososyal Etmenler

Çalışanların psikolojik olarak etkileyen olumsuz etmenler bu gruba girmektedir. Çoğunlukla etkisi neredeyse bilinmemekle birlikte başlıcaları aşağıda listelenmiştir.

  • Zaman baskısı altında çalışma
  • Amirlerin güç gösterisi
  • Şiddete maruziyet

© 2012 İzmir Doğa Mühendislik ve Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır. Tel: 0(232) 373 33 67

bottom of page